- Postawa prawna:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r.
w sprawie doradztwa zawodowego; - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”;
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr 203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) – dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego;
- Główne założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego:
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:
1) wybór zawodu jest procesem będącym ciągiem decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia;
2) na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy;
3) na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki, zainteresowania, umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, zdrowotne, a także wpływ otoczenia i aktywność własna;
4) działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg. harmonogramu pracy szkoły i zgodne z treściami programowymi doradztwa zawodowego realizowanego w poszczególnych klasach.
5) WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami;
6) WSDZ ma charakter planowych działań ogółu nauczycieli i koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego/pedagoga szkolnego, dzięki czemu wszelkie działania szkoły mają spójny charakter.
- Adresaci:
Doradztwo zawodowe jest wpisane w ramy szkolnego systemu nauczania. Prowadzenie działań z zakresu doradztwa edukacyjno–zawodowego odbywa się na wszystkich szczeblach kształcenia:
a) w przedszkolu – preorientacja zawodowa,
b) w klasach I-III oraz IV-VI szkoły podstawowej – orientacja zawodowa,
c) w klasach VII- VIII – doradztwo zawodowe,
d) rodzice uczniów,
e) nauczyciele.
- Cel główny:
Głównym celem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego jest wspieranie uczniów w świadomym i samodzielnym podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. System ten dąży do tego, by uczniowie dobrze znali siebie (swoje zainteresowania, predyspozycje), wiedzieli, jak funkcjonuje system edukacji i rynek pracy, a także rozwijali kompetencje potrzebne do sukcesu zawodowego, takie jak przedsiębiorczość czy umiejętność pracy w zespole.
- Cele szczegółowe:
-
1. Poznanie i rozwój siebie:
-
Identyfikacja predyspozycji:Pomoc uczniom w odkrywaniu własnych uzdolnień, talentów i potencjału edukacyjno-zawodowego.
-
Rozwijanie zainteresowań:Wzbudzanie i rozwijanie motywacji do poszukiwania swoich pasji i obszarów, które mogą stać się podstawą przyszłej pracy.
-
Kształtowanie postaw:Rozwijanie postaw przedsiębiorczości, prozdrowotnych, obywatelskich i prospołecznych w kontekście przyszłej kariery.
2. Poznanie świata zawodów i rynku pracy:-
Informacje o zawodach:Zapoznawanie uczniów z różnorodnością zawodów, ich specyfiką, wymaganiami i specyfiką pracy w różnych branżach.
-
Zrozumienie rynku pracy:Dostarczanie wiedzy o zmieniającym się rynku pracy, jego trendach, potrzebach pracodawców i kwalifikacjach wymaganych na rynku pracy.
-
Informacje o systemie edukacji:Przedstawienie oferty szkół ponadpodstawowych, uczelni wyższych oraz innych instytucji edukacyjnych, a także zasad funkcjonowania systemu edukacji.
3. Rozwijanie kluczowych kompetencji:-
Umiejętności cyfrowe i analityczne:Kształtowanie umiejętności analizowania informacji, korzystania z nowoczesnych narzędzi i technologii.
-
Umiejętności planowania:Rozwijanie umiejętności planowania, organizowania pracy własnej, a także umiejętności dzielenia zadań na etapy i realizacji celów.
-
Kompetencje społeczne:Wzmacnianie umiejętności pracy zespołowej, komunikacji werbalnej i niewerbalnej, niezbędnych do autoprezentacji i funkcjonowania w społeczeństwie.
4. Wsparcie w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych:-
Planowanie kariery:Pomoc w opracowaniu indywidualnych planów rozwoju edukacyjno-zawodowego, uwzględniających własne predyspozycje i potrzeby rynku pracy.
-
Wsparcie w trudnych sytuacjach:Przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak bezrobocie, zmiany w karierze czy adaptacja do nowych warunków pracy.
5. Wspieranie rodziców i nauczycieli:-
Współpraca z rodzicami:Udzielanie informacji, porad i wsparcia rodzicom w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci.
-
Wsparcie dla nauczycieli:Włączanie nauczycieli i wychowawców w realizację działań z zakresu doradztwa zawodowego, dostarczanie materiałów i metod pracy.
-
- Osoby odpowiedzialne na realizację działań z zakresu doradztwa zawodowo-edukacyjnego:
- Za realizację WSDZ odpowiada dyrektor szkoły, doradca zawodowy, pedagog, bibliotekarz, pielęgniarka szkolna, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy i inne osoby wspomagające działania doradcze. Wspólne planowanie działań systemowych przez specjalistów i nauczycieli pozwoli
podzielić się poszczególnymi zadaniami adekwatnie do posiadanej przez nich wiedzy, doświadczeń, kompetencji w obszarze wychowania, przedsiębiorczości, doradztwa i orientacji zawodowej. - Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w szkole w ciągu roku szkolnego, zgodnie z harmonogramem działań WSDZ.
- Doradca zawodowy prowadzi zajęcia z doradztwa zawodowego w wymiarze I półrocza w ciągu roku szkolnego w klasach 7 i 8; czuwa nad sprawnym przebiegiem realizacji programu nauczania. Wraz z zespołem ds. doradztwa zawodowego w szkole bierze udział w planowaniu działań szkoły w zakresie doradztwa zawodowego, aktualizuje informacje związane z doradztwem zawodowym, dokonuje bieżącego monitorowania realizacji WSDZ.
- Pedagog diagnozuje potrzeby oraz możliwości uczniów, udziela indywidualnych porad i konsultacji w zakresie rozpoznawania mocnych stron oraz podejmowania decyzji edukacyjnych, w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych prowadzi zajęcia rozwijające umiejętności emocjonalno-społeczne oraz na temat technik uczenia się, radzenia sobie ze stresem i autoprezentacji, kierują uczniów do specjalistycznych placówek; wspiera wychowawców w realizacji programu nauczania, udziela wsparcia indywidualnego w sytuacjach tego wymagających, prowadzi zajęcia grupowe z uczniami.
- Pedagog specjalny wspiera uczniów z opiniami i orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego.
- Wychowawcy (w tym wychowawcy edukacji wczesnoszkolnej) na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego, kierują uczniów potrzebujących pomocy do doradcy zawodowego na konsultacje, prowadzą zajęcia na temat poznawania siebie i o tematyce zawodowej, uczą sposobów organizacji pracy własnej, wyznaczania celów; współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci.
- Nauczyciel bibliotekarz gromadzi aktualne publikacje związane z ofertą edukacyjną.
- Na każdym przedmiocie nauczyciele realizują podstawę programową z doradztwa zawodowego, dbają o poszerzanie wiedzy dotyczącej zawodów oraz predyspozycji uczniów zgodnie z uczonym przedmiotem i treściami programowymi.
- Nauczyciele prowadzą zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań umożliwiające uczniom rozwijanie swoich zdolności i umiejętności.
- Nauczyciele-wychowawcy w świetlicy szkolnej włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej; organizują w sali kąciki zawodoznawcze.
- Higienista szkolna przeprowadza pogadanki na przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania określonych zawodów.
- Dyrektor szkoły zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć z orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; dopuszcza Program Doradztwa Zawodowego do użytku po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.
- Zakresy czynności dla poszczególnych osób angażujących się w realizowanie WSDZ w szkole mogą ulegać modyfikacjom zgodnie ze zmianami koncepcji pracy szkoły.
- Formy pracy:
- obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII,
- lekcje z wychowawcą,
- doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogiczne lub/i projektu edukacyjnego),
- warsztaty doradcze realizowane we współpracy z sojusznikami,
- spotkania z ekspertami,
- wycieczki zawodoznawcze,
- spotkania z rodzicami,
- rada szkoleniowa (wsparcie doradcze dla nauczycieli),
- formy wizualne – strona internetowa szkoły, gazetki.
- Podmiotami współpracującymi ze szkołą przy realizacji WSDZ są:
- pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Terespolu,
- pracownicy Powiatowego Urzędu Pracy w Białej Podlaskiej,
- pracownicy Centrum Kształcenia Zawodowego w Białej Podlaskiej,
- pracownicy Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Białej Podlaskiej,
- organizatorzy targów szkół ponadpodstawowych, targów pracy i edukacji,
- przedstawiciele szkół ponadpodstawowych i uczelni wyższych,
- rodzice,
- inne osoby wpierające organizację szkolnego doradztwa zawodowego (np. pracownicy zakładów pracy, przedstawiciele zawodów, pracownicy organizacji pozarządowych itd.), absolwenci szkoły.

