Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego

  1. Postawa prawna:
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r.
    w sprawie doradztwa zawodowego;
  • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r.,  nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia”;
  • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr 203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) – dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego;
  1. Główne założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego:

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego zakłada, że:
1) wybór zawodu jest procesem będącym ciągiem decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia;
2) na wybór zawodu składają się: wiedza na temat siebie, wiedza na temat zawodów, ścieżek edukacyjnych i rynku pracy;
3) na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki, zainteresowania, umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, zdrowotne, a także wpływ otoczenia i aktywność własna;
4) działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg. harmonogramu pracy szkoły i zgodne z treściami programowymi doradztwa zawodowego realizowanego w poszczególnych klasach.
5) WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami;
6) WSDZ ma charakter planowych działań ogółu nauczycieli i koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego/pedagoga szkolnego, dzięki czemu wszelkie działania szkoły mają spójny charakter.

  1. Adresaci:

Doradztwo zawodowe jest wpisane w ramy szkolnego systemu nauczania. Prowadzenie działań z zakresu doradztwa edukacyjno–zawodowego odbywa się na wszystkich szczeblach kształcenia:

a) w przedszkolu – preorientacja zawodowa,
b) w klasach I-III oraz IV-VI szkoły podstawowej – orientacja zawodowa,
c) w klasach VII- VIII – doradztwo zawodowe,
d) rodzice uczniów,
e) nauczyciele.

  1. Cel główny:

Głównym celem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego jest wspieranie uczniów w świadomym i samodzielnym podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowychSystem ten dąży do tego, by uczniowie dobrze znali siebie (swoje zainteresowania, predyspozycje), wiedzieli, jak funkcjonuje system edukacji i rynek pracy, a także rozwijali kompetencje potrzebne do sukcesu zawodowego, takie jak przedsiębiorczość czy umiejętność pracy w zespole. 

  1. Cele szczegółowe:
  • 1. Poznanie i rozwój siebie:
    • Identyfikacja predyspozycji: 
      Pomoc uczniom w odkrywaniu własnych uzdolnień, talentów i potencjału edukacyjno-zawodowego. 
    • Rozwijanie zainteresowań: 
      Wzbudzanie i rozwijanie motywacji do poszukiwania swoich pasji i obszarów, które mogą stać się podstawą przyszłej pracy. 
    • Kształtowanie postaw: 
      Rozwijanie postaw przedsiębiorczości, prozdrowotnych, obywatelskich i prospołecznych w kontekście przyszłej kariery.
    2. Poznanie świata zawodów i rynku pracy:
    • Informacje o zawodach: 
      Zapoznawanie uczniów z różnorodnością zawodów, ich specyfiką, wymaganiami i specyfiką pracy w różnych branżach.
    • Zrozumienie rynku pracy: 
      Dostarczanie wiedzy o zmieniającym się rynku pracy, jego trendach, potrzebach pracodawców i kwalifikacjach wymaganych na rynku pracy. 
    • Informacje o systemie edukacji: 
      Przedstawienie oferty szkół ponadpodstawowych, uczelni wyższych oraz innych instytucji edukacyjnych, a także zasad funkcjonowania systemu edukacji. 
    3. Rozwijanie kluczowych kompetencji:
    • Umiejętności cyfrowe i analityczne: 
      Kształtowanie umiejętności analizowania informacji, korzystania z nowoczesnych narzędzi i technologii. 
    • Umiejętności planowania: 
      Rozwijanie umiejętności planowania, organizowania pracy własnej, a także umiejętności dzielenia zadań na etapy i realizacji celów. 
    • Kompetencje społeczne: 
      Wzmacnianie umiejętności pracy zespołowej, komunikacji werbalnej i niewerbalnej, niezbędnych do autoprezentacji i funkcjonowania w społeczeństwie. 
    4. Wsparcie w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych: 
    • Planowanie kariery: 
      Pomoc w opracowaniu indywidualnych planów rozwoju edukacyjno-zawodowego, uwzględniających własne predyspozycje i potrzeby rynku pracy.
    • Wsparcie w trudnych sytuacjach: 
      Przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak bezrobocie, zmiany w karierze czy adaptacja do nowych warunków pracy.
    5. Wspieranie rodziców i nauczycieli:
    • Współpraca z rodzicami: 
      Udzielanie informacji, porad i wsparcia rodzicom w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci. 
    • Wsparcie dla nauczycieli: 
      Włączanie nauczycieli i wychowawców w realizację działań z zakresu doradztwa zawodowego, dostarczanie materiałów i metod pracy. 
  1. Osoby odpowiedzialne na realizację działań z zakresu doradztwa zawodowo-edukacyjnego:
  •  Za realizację WSDZ odpowiada dyrektor szkoły, doradca zawodowy, pedagog, bibliotekarz, pielęgniarka szkolna, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy i inne osoby wspomagające działania doradcze. Wspólne planowanie działań systemowych przez specjalistów i nauczycieli pozwoli
    podzielić się poszczególnymi zadaniami adekwatnie do posiadanej przez nich wiedzy, doświadczeń, kompetencji w obszarze wychowania, przedsiębiorczości, doradztwa i orientacji zawodowej.
  • Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w szkole w ciągu roku szkolnego, zgodnie z harmonogramem działań WSDZ.
  • Doradca zawodowy prowadzi zajęcia z doradztwa zawodowego w wymiarze I półrocza w ciągu roku szkolnego w klasach 7 i 8; czuwa nad sprawnym przebiegiem realizacji programu nauczania. Wraz z zespołem ds. doradztwa zawodowego w szkole bierze udział w planowaniu działań szkoły w zakresie doradztwa zawodowego, aktualizuje informacje związane z doradztwem zawodowym, dokonuje bieżącego monitorowania realizacji WSDZ.
  • Pedagog diagnozuje potrzeby oraz możliwości uczniów, udziela indywidualnych porad i konsultacji w zakresie rozpoznawania mocnych stron oraz podejmowania decyzji edukacyjnych, w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych prowadzi zajęcia rozwijające umiejętności emocjonalno-społeczne oraz na temat technik uczenia się, radzenia sobie ze stresem i autoprezentacji, kierują uczniów do specjalistycznych placówek; wspiera wychowawców w realizacji programu nauczania, udziela wsparcia indywidualnego w sytuacjach tego wymagających, prowadzi zajęcia grupowe z uczniami.
  • Pedagog specjalny wspiera uczniów z opiniami i orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego.
  • Wychowawcy (w tym wychowawcy edukacji wczesnoszkolnej) na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego, kierują uczniów potrzebujących pomocy do doradcy zawodowego na konsultacje, prowadzą zajęcia na temat poznawania siebie i o tematyce zawodowej, uczą sposobów organizacji pracy własnej, wyznaczania celów; współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci.
  • Nauczyciel bibliotekarz gromadzi aktualne publikacje związane z ofertą edukacyjną.
  • Na każdym przedmiocie nauczyciele realizują podstawę programową z doradztwa zawodowego, dbają o poszerzanie wiedzy dotyczącej zawodów oraz predyspozycji uczniów zgodnie z uczonym przedmiotem i treściami programowymi.
  • Nauczyciele prowadzą zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań umożliwiające uczniom rozwijanie swoich zdolności i umiejętności.
  • Nauczyciele-wychowawcy w świetlicy szkolnej włączają w zajęcia realizowane w świetlicy szkolnej treści z zakresu orientacji zawodowej; organizują w sali kąciki zawodoznawcze.
  • Higienista szkolna przeprowadza pogadanki na przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania określonych zawodów.
  • Dyrektor szkoły zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć z orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego; dopuszcza Program Doradztwa Zawodowego do użytku po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.
  • Zakresy czynności dla poszczególnych osób angażujących się w realizowanie WSDZ w szkole mogą ulegać modyfikacjom zgodnie ze zmianami koncepcji pracy szkoły. 
  1. Formy pracy:
  • obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII,
  • lekcje z wychowawcą,
  • doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogiczne lub/i projektu edukacyjnego),
  • warsztaty doradcze realizowane we współpracy z sojusznikami,
  • spotkania z ekspertami,
  • wycieczki zawodoznawcze,
  • spotkania z rodzicami,
  • rada szkoleniowa (wsparcie doradcze dla nauczycieli),
  • formy wizualne – strona internetowa szkoły, gazetki.
  1. Podmiotami współpracującymi ze szkołą przy realizacji WSDZ są:
  • pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Terespolu,
  • pracownicy Powiatowego Urzędu Pracy w Białej Podlaskiej,
  • pracownicy Centrum Kształcenia Zawodowego w Białej Podlaskiej,
  • pracownicy Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Białej Podlaskiej,
  • organizatorzy targów szkół ponadpodstawowych, targów pracy i edukacji,
  • przedstawiciele szkół ponadpodstawowych i uczelni wyższych,
  • rodzice,
  • inne osoby wpierające organizację szkolnego doradztwa zawodowego (np. pracownicy zakładów pracy, przedstawiciele zawodów, pracownicy organizacji pozarządowych itd.), absolwenci szkoły.